افزايش 18 تا 146 درصدي قيمت‌ها
33 قلم کالاي اساسي و مواد غذايي گران شدند
سازمان حمايت واگذاري قيمت‌ها را منتفي اعلام کرد
گروه بازرگاني دنياي اقتصاد– به دنبال افزايش بي‌ضابطه قيمت‌ها و گراني کالاها در روزهاي اخير، فعالان اقتصادي اجراي هرچه سريع‌تر برنامه دولت مبني بر واگذاري تنظيم بازار و قيمت‌گذاري به بخش خصوصي را خواستار شدند، اما سازمان حمايت مصرف‌کنندگان و توليد‌کنندگان، با اشاره به آمار رسمي بانک مرکزي مبني بر گران شدن 18 تا 146 درصدي 33 قلم کالاي اساسي و مواد غذايي در تهران، اجراي اين برنامه در شرايط کنوني را عملا منتفي اعلام كرده است.
در اين شرايط، مسوولان دولتي نهادهاي ذي‌ربط براي بهبود اوضاع گام برداشته‌اند و با تشکيل جلسات مختلف، از پيگيري کاهش قيمت‌ها خبر مي‌دهند، اما در اين ميان، انتشار گزارش رسمي بانک مرکزي از آمار گراني‌ها، اين پرسش را به ذهن متبادر کرده که اساسا روند افزايش قيمت کالاهاي اساسي در کشور چگونه قابل‌کنترل است و اين گراني‌ها تا کجا ادامه مي‌يابد؟
بانک مرکزي که از سال گذشته انتشار هفتگي قيمت کالاهاي اساسي و مواد غذايي در تهران را متوقف کرده بود، از فروردين‌ماه امسال انتشار اين آمار را از سر گرفته و نگاهي به آمار قيمت 40 کالاي اساسي و مواد غذايي در تهران از 26 فروردين‌ماه 90 تا 25 فروردين‌ماه 91، نشان مي‌دهد که طي يک سال گذشته، قيمت 33 کالاي اساسي و مواد غذايي از 18 تا 146 درصد گران‌تر شده است.
سبزيجات، رکورددار گراني با 146 درصد رشد قيمت
بنابر اين گزارش، رکورددار گراني در يک سال گذشته سبزي‌هاي برگي بوده که با رشد 146 درصدي قيمت از کيلويي 615 تومان به 1516 تومان افزايش يافته است. گوجه فرنگي با رشد 107 درصدي قيمت در رتبه دوم است که از کيلويي 838 تومان در فروردين 90 به 1850 تومان در فروردين 91 رسيد و خيار با رشد 90/1 درصدي قيمت و افزايش از کيلويي 982 تومان به 1867 تومان رتبه سوم گراني را به خود اختصاص داده است.
قيمت ديگر سبزي‌ها نيز به اين شکل تغيير يافته که کدوسبز با رشد 4/76 درصدي قيمت از کيلويي 929 تومان به 1639 تومان، بادنجان با رشد 1/39 درصدي قيمت از 955 تومان به 1329 تومان و لوبيا سبز نيز با رشد 18 درصدي قيمت از 2116 تومان به کيلويي 2498 تومان افزايش يافت.پياز و سيب‌زميني تنها سبزيجاتي هستند که در يک سال گذشته دچار کاهش قيمت شدند و هر کدام به ترتيب 9 و 37 درصد افت قيمت داشته‌اند.
رشد 50 درصدي قيمت گوشت و گراني 39 درصدي مرغ
گزارش بانک مرکزي حاکي ازاين است كه قيمت گوشت گوسفندي با استخوان از کيلويي 15644 تومان در فروردين 90 به 22739 تومان در فروردين 91 افزايش يافته که رشد 3/45 درصدي را نشان مي‌دهد. گوشت گاو و گوساله بي‌استخوان نيز با رشد 1/50 درصدي قيمت از کيلويي 11557 تومان به 17354 تومان رسيد.
قيمت گوشت مرغ نيز در يک سال گذشته 1/39 درصد افزايش يافت و از کيلويي 3476 تومان به 4838 تومان رسيد.
گراني 30 درصدي روغن و قند و شکر
گراني 27/8 درصدي قند و 36/5 درصدي شکر در يک سال گذشته شيريني اين كالا را بر کام‌ها تلخ کرده است ضمن اينكه شاهد افزايش قيمت قند از کيلويي 1423 تومان به 1820 تومان و شکر از 1164 تومان به 1589 تومان بوديم. قيمت چاي خارجي در اين مدت با رشد 33 درصدي در هر بسته 500 گرمي از 5264 تومان به 7005 تومان رسيد و قيمت روغن نباتي مايع نيز از ليتري 1952 تومان به 2579 تومان افزايش يافت که رشد 1/32 درصدي را نشان مي‌دهد همچنين روغن نباتي جامد حلب 5 کيلويي از 10383 تومان به 13524 تومان رسيده که 2/30 درصد رشد داشته است.
رشد 26 تا 59 درصدي قيمت لبنيات
بر اساس اين گزارش، انواع لبنيات در يک سال گذشته رشد 26 تا 59 درصدي قيمت داشته است. در اين بين پنير غيرپاستوريزه با رشد 59 درصدي قيمت از کيلويي 7230 تومان در فروردين 90 به 11500 تومان افزايش يافت و پنير پاستوريزه هم با رشد 4/52 درصدي قيمت از 1519 تومان در يک بسته 450 گرمي به 2316 تومان رسيد.
قيمت ماست پاستوريزه از کيلويي 1138 تومان در فروردين سال گذشته به 1596 تومان در سال جاري رسيد که رشد 2/40 درصدي قيمت را نشان مي‌دهد. ماست غيرپاستوريزه نيز با رشد 9/36 درصد قيمت از 1174 تومان به 8/16 تومان رسيد.
حبوبات 45 درصد و برنج 28 درصد گران شد
بر اساس گزارش بانک مرکزي، قيمت برنج وارداتي غيرتايلندي با رشد 6/26 درصدي از 2120 تومان به 2686 تومان، برنج داخله درجه يک با رشد 2/25 درصد از 3318 تومان به 4155 تومان و برنج داخله درجه دو با رشد 2/45 درصد از 2105 تومان به 3058 تومان رسيد.
تخم مرغ يکي از معدود کالاهايي است که در طول سال گذشته کاهش قيمت داشته و از شانه دو کيلويي 5347 تومان به 5276 تومان رسيد.
قيمت انواع حبوبات نيز به شرح زير طي يک سال گذشته افزايش داشته است: نخود 9/55درصد، لپه نخود 57 درصد، عدس 7/30درصد، لوبيا چيتي 3/38 درصد، لوبيا چشم بلبلي 6/32 درصد، لوبيا سفيد 6/60 درصد و لوبيا قرمز 3/29درصد.
گراني 27 درصدي ميوه
آمار بانک مرکزي حاکي از اين است كه قيمت پرتقال درجه يک با رشد 3/26 درصدي از کيلويي 1835 تومان به 2319 تومان و پرتقال درجه دو با رشد 7درصدي از 1184 تومان به 1267 تومان رسيد. نارنگي نيز با رشد 8/67 درصدي قيمت از کيلويي 1786 تومان به 2997 تومان افزايش يافت.همچنين درحالي هندوانه در اين مدت 2/64 درصد گران شد و از کيلويي 627 تومان به 1030 تومان رسيد که ليموشيرين در يک سال اخير 8 درصد ارزان شد.
بر اساس اين گزارش، قيمت سيب قرمز تخم لبنان 18 درصد و سيب زرد تخم لبنان 14 درصد در يک سال گذشته کاهش داشته است.
قيمت شير خام ؛ 720 تومان
از سوي ديگر، براي قيمت شير خام که در روزهاي اخير با رسيدن به رقم کيلويي 850 تومان، سر و صداي زيادي به پا کرد قرار شد که در کميته ويژه‌اي در استانداري تهران با حضور دامداران، وضعيت نهايي آن بررسي شود. مديرعامل اتحاديه سراسري دامداران کشور در اين باره مي‌گويد: عصر روز شنبه اين هفته، در کميته تشکيل شده در استانداري تهران، قيمت هر کيلوگرم شير خام، 720 تومان تعيين شد که اين دستورالعمل از امروز (دوشنبه) لازم‌الاجرا خواهد بود.
سعيد سلطاني سروستاني به «فارس» گفته که قيمت پايه هر کيلوگرم شير خام با چربي 8/2 و بار ميکروبي 100 هزار 720 تومان تعيين شده و براي هر يک دهم درصد افزايش چربي، 10 تومان به قيمت اضافه مي‌شود. مديرعامل اتحاديه سراسري دامداران کشور اين موضوع را نيز خاطرنشان کرده که مرکز پشتيباني امور دام موظف شده قيمت نهاده‌ها را کاهش دهد و سبوس مورد نياز دامداران را نيز به قيمت مصوب سال گذشته، يعني کيلويي 195 تومان عرضه کند. همچنين تعرفه جو که پيش از اين بنا بود، از اول ارديبهشت‌ماه 11 درصد تعيين شود، حذف مي‌شود. او همچنين با بيان اينکه در حال حاضر قيمت تمام شده شير خام کيلويي 830 تومان است، گفت: دامداران با شرط انجام کاهش قيمت تمام شده از سوي دولت قيمت جديد را پذيرفتند.
افزايش 33 درصدي قيمت لبنيات در سه ماه اخير
مديرعامل اتحاديه سراسري دامداران کشور همچنين گفته: قيمت فرآورده‌هاي لبني نيز ضمن برگشتن به قيمت قبل با نرخ جديد شير خام محاسبه خواهد شد.اما بايد گفت که با توجه به افزايش 28 درصدي قيمت شير و فرآورده‌هاي لبني در سال اخير و ادامه روند افزايشي در كمتر از سه ماه به 33 درصد، مصرف‌كنندگان بزرگ‌ترين متضرر افزايش قيمت‌ها شده‌ و قدرت خريد‌شان بسيار كاهش يافته است.
مصرف کنندگان، متضرر اصلي
در حالي كه سرانه‌ مصرف شير در جامعه بايد از 80 كيلوگرم فعلي به 160 كيلوگرم در برنامه‌ پنجم توسعه و طبق استاندارد جهاني به 300 كيلوگرم در سال افزايش يابد، نه تنها روند مصرف شير و لبنيات سير افزايشي نداشته، بلكه رو به كاهش نيز بوده است.سال گذشته هفت‌ ميليون تن شير خام وارد كارخانه‌هاي فرآوري‌ شده است كه نسبت به سال ماقبل 10 درصد كاهش يافته و به تبع اين امر، عرضه و مصرف سرانه‌ شير و فرآورده‌هاي لبني 10 درصد كمتر شده است. با اين حال به اعتقاد دبير انجمن صنفي صنايع لبني، آزاد‌سازي قيمت محصولات لبني، عامل بسيار مهمي براي متعادل‌شدن قيمت‌ها است؛ چرا كه اكنون به دليل نرخ‌گذاري دولت، توليد‌كنندگان در هر دوره به دنبال تصويب افزايش قيمت هستند و تلاشي براي كاهش هزينه‌هاي توليد ندارند؛ بنابراين اگر قيمت‌ها آزاد و بازار رقابتي باشد، صنايع لبني به دنبال كاهش هزينه‌هاي تمام‌شده‌ خواهند رفت. به گزارش «ايسنا»، طبق آمار بانك مركزي، سرانه‌ مصرف شير در ايران 70 تا 80 كيلوگرم است كه طبق برنامه‌ چهارم توسعه بايد به دو برابر يعني 160 كيلوگرم افزايش مي‌يافت، اما به دليل محقق نشدن هدف برنامه، اين ميزان مصرف سرانه به برنامه‌ پنجم توسعه موكول شد و اين در حالي است که مصرف سرانه‌ شير طبق استاندارد جهاني بايد به ‌طور ميانگين به 300 كيلوگرم در سال برسد.

منبع